Kangal köpekleri; Türkiye’de Karabaş köpeği ya da Anadolu çoban köpeği olarak, ülkemiz dışında da Türk çoban köpeği olarak bilinen daha çok büyük ve küçük baş hayvanların kurt, ayı, çakal gibi vahşi hayvanlardan korunması amacıyla beslenen köpeklerdir. Orta Asya’dan Anadolu’ya göç eden Türkler tarafından Anadolu’ya getirilmişlerdir. Bu durumu Ardahan Üniversitesi’nde birlikte çalışma imkanı bulduğum kıymetli hocam Prof. Dr. Orhan YILMAZ şöyle ifade eder; Türkler, anayurtları olan Orta Asya'yı kuraklık ve nüfus artışı nedeni ile; boylar halinde terk ederken, yanlarında 3 şeyi getirmişlerdir: At, it ve koyun. At; binek ve çeki hayvanı olarak, it; insan ve hayvanlara bekçilik hizmeti için kullanılıyordu.
Türklerin yaklaşık 1000 yıl önce Anadolu'ya gelmesinden evvel, Anadolu'da çok çeşitli kavimler yaşamış ve çeşitli uygarlıklar kurulmuştur. Bunlara ait birçok arkeolojik bulgu, müzelerde sergilenmektedir. Bu eserlerde Kangal (Karabaş) köpeğine benzer bir köpek resmine rastlanılamamıştır. Bu durum, Kangal (Karabaş) köpeğinin Orta Asya kökenli olduğuna dair iyi bir kanıttır. Prof. Dr. Orhan YILMAZ’ın görüşü ve bu konu hakkındaki genel görüşler paraleldir. 11 Temmuz 2003'te düzenlenen I. Uluslararası Kangal Köpeği Sempozyumu'nun sonuç bildirisinde, “büyük Türk göçleri sırasında Türkistan'dan Anadolu'ya getirilen bir köpek ırkı olduğu” kabul edilmiştir.” Kangal köpeği olarak anılmasının nedeni ise Kangal ilçesine de adını verdiği düşünülen, Orta Asya'dan göç eden “Kanglı (Kangar)” Türk boyunun, göç ederken bu köpek ırkını da beraberinde getirmesi ve diğer ırk köpeklerle çiftleştirilmeden yani köpek üreticilerinin tabiriyle kırılmadan günümüze kadar gelmesini sağlamasıdır.
Kangal köpeğinin fiziksel özelliklerini inceleyecek olursak her üretici kendi köpeğinin orijinal Kangal olduğunu iddia etmektedir. Bazı üreticiler köpek üretimini tamamen para kazanmaya yönelik yaptıkları için kendi köpeklerinin reklamını yapmaları da gayet normaldir. Köpek renk olarak beyaz, boz, duman renginde olabilir yüz bölgesinden kafalarına doğru bir maske vardır. Kafa bölgesinde siyah renk hakim olduğu için Karabaş olarak da anılırlar. Kulakları koyu renkte ve üçgen bir şekilde yüzlerine kadar iner, burun bölgesi kısa küt ya da hafif uzun olabilir. Gözleri kahverengi renkte, uzun ve çevresi sürme çekilmiş gibidir. Yetişkin bir dişi ortalama 40-55, yetişkin bir erkek ortalama 50-65 kg aralığındadır. Asla hareket edemeyecek ya da hantal denilecek kadar kilolu değillerdir. Ön tarafından bakıldığı zaman karşımıza kaslı bir göğüs yapısı çıkar ve beli incedir. Bu durum köpeğin Anadolu Aslanı olarak adlandırılmasını sağlamıştır. Önden bakıldığında arka ayaklar görünmez. Çok güçlü bir köpek ırkıdır ancak; bize üreticilerin dayattığı kadar devasa köpekler değillerdir. Ankara’da köpek yetiştiriciliği ve üretim çiftliği olan Nail YILMAZ abimin tabiriyle, gerçek Kangal olsa kimse kapıya bağlamaz. Çünkü demişti, Kangal köpekleri tehlike ön görmedikleri zamanlarda yatan, çok fazla hareketi sevmeyen, başı önünde sümsük sümsük dolaşan köpeklerdir. Tehlikeli bir durum hissettiklerinde ise çok çevik, çok hızlı bir köpeğe dönüşürler. Öyle ki dünyanın en hızlı yırtıcılarından biri olan çitanın Afrika’da koyun sürülerine büyük zararlar vermesiyle birlikte sürünün koruması Kangal köpeklerine emanet edilmiştir.
Kangal köpeklerinin beslenmesi diğer köpeklerle çok farklı değildir. Et ile beslenebilirler ancak diğer ırklara nazaran karbonhidrata daha fazla gereksinim duyarlar. Bu nedenle çoğu zaman arpa unu ve suyun beraber kaynatılıp (kemik suyu, yemek artıklarının suyu) karıştırılmasıyla elde edilen, Anadolu tabiriyle yalla beslenirler.
Kangal köpekleri medyanın bize yansıttığı gibi saldırgan, agresif ve çocuklar ile anlaşamayan köpekler değillerdir. Aksine Kangal köpekleri aile bireylerini korumayı içgüdüsel olarak görev addederler ve çocuklara hiçbir şekilde zarar vermezler, çocuklara zarar veren köpekler genellikle başka bir ırkla melezlenmiş görüntü olarak Kangala benzese de Kangal olmayan köpeklerdir. Tabi ki Kangal köpeğine tamamen zararsız bir köpek ırkıdır demek çok büyük bir iddia olur. Fakat sahibi tarafından küçüklükten itibaren sevgiyle büyütülmeyen, eğitim adı altında itaat etmesi için dayağa maruz bırakılan köpek, süs köpeği olarak tabir edilen küçük ırk bir köpek cinsi olsa dahi saldırgan bir tavır sergileyecektir. Köpeklere fısıldayan adam olarak tanınan dünyaca ünlü köpek yetiştiricisi Cesar MİLAN’ın dediği gibi insanların eğitime, köpeklerin ise rehabilite edilmeye ihtiyaçları var. Unutmayın ki kötü köpek yoktur kötü sahip vardır. Peki sokak köpeklerinin sahipleri yok onlar neden saldırgan, diye sorabilirsiniz, sonraki yazımda da sokak köpeklerinin davranışlarını ve saldırganlıklarının temelinde yatan sebepleri anlatmaya çalışacağım. Sevgiyle kalın,
Comments